آركئوپتريكس كه ازكلمه قديمي يونان archaios به معناي "قديمي" و petryx به معناي "پر" يا "بال" گرفته شده است؛ Archaeopteryx از جمله قديمي ترين و بدوي ترين پرندگاني است كه شناخته شده اند. اين پرنده در اواخر دوره ژوراسيس، يعني حدود 155 – 150 ميليون سال پيش و در منطقه اي كه هم اكنون آن را آلمان مي ناميم، مي زيسته است. در زبان آلماني، آركئوپتريكس را با نام آروگل هم  مي شناسند كه اين كلمه در زبان آلماني به معناي «پرنده اوليه» يا «اولين پرنده» است. البته اين نام آلماني در كشورهاي انگليسي زبان هم به كار مي رود.

در دوره اي كه آركئوپتريكس ها زيست مي كردند، اروپا حاوي مجموعه جزايري در درياي كم عمق حاره اي گرم بوده، نسبت به زمان كنوني، خيلي به خط استوا نزديك تر بود. اركئوپتريكس ها داراي پرو بال بوده، اما در عين حال دندان و اسكلتي شبيه به دايناسورهاي گوشتخوار داشت؛ بنابراين هم داراي خصوصيات پرنده اي و هم دايناسوري بود.

آركئوپتريكس از لحاظ اندازه و اندام، به كلاغهاي سياه اروپايي شباهت داشته، داراي بالهاي گرد پهن و يك دم بلند بوده است. آركئوپتريكس مي توانسته است حدود نيم متر بلندي، و يا 1.6 فوت طول داشته باشد.پرهاي او شبيه به پرهاي پرندگان كنوني بوده، كه اين امر نشانگر توانايي پرواز است. از طرفي اين جانور با داشتن آرواره ها و دندانهاي تيز، و سه انگشت خميده و پنجه مانند و يك دم طويل استخواني، داراي خصوصيات خزندگان نيز مي باشد. اين مشخصه ها كه با دايناسورهاي دراپاد تطبيق دارند، باعث شده است كه آركئوپتريكس در مناظرات مربوط به فرضيه سير تكاملي داراي مباحث گرمي باشد. بسياري از افراد آن را « پيوند گم شده» حقيقي تصور مي كنند. در سال 1862، توصيف اولين نمونه سالم آركئوپتريكس، يعني تنها دو سال پس از انتشار مقاله چارلز داروين تحت عنوان « منشاء گونه ها»، منجر به طوفاني پرحرارت از مناظرات درباره سيرتكاملي و نقش فسيلهايي گرديد كه تا به امروز باقي مانده اند.

منبع:http://olooms.ir